جسد (مفردات‌نهج‌البلاغه)جَسد (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای بدن و جسم که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بیماری اخلاقی حسادت، اهمیّت صبر، اوصاف خدای تعالی و... از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجَسد (به فتح جیم) به معنای بدن و جسم آمده است. جوهری آن‌را بدن؛ قاموس، جسم انسان، جسم جن و ملائکه و مجمع البیان آن‌را جسمِ حیوان مانند بدن گفته است. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد بیماری اخلاقی حسادت می‌فرماید: «صحة الجسد من قلّة الحسد.» همچنین آن حضرت (علیه‌السلام) در رابطه با اهمیّت صبر فرموده است: «... فان الصبر من الایمان کالراس من الجسد و لا خیر فی جسد لا راس معه و لا فی ایمان لا صبر معه.» امام (علیه‌السلام) در رابطه با اوصاف خدای تعالی می‌فرماید: «لیس بذی کبر امتدّت به النهایات فکبّرته تجسیما و لا بذی عظم تناهت به الغایات فعظّمته تجسیدا؛ خدا آن بزرگ مادّی نیست که ابعاد و نهایتها او را امتداد داده و از لحاظ جسم بزرگ کرده باشد و نه آن عظیم مادی است که غایتها او را از لحاظ جسد عظیم نموده باشد.» یعنی او کبیر و عظیم معنوی و غیر مادّی است. همچنین در بیانی درباره مردگان، فرموده‌اند: «اصبحت اصواتهم هامدة و ریاحهم راکدة و اجسادهم بالیة و دیارهم خالیة.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه در «نهج البلاغه» در بدن انسان اعم از با روح و بی‌روح به کار رفته و به صورت مفرد، جمع و مصدر آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جسد»، ص۲۱۷. |